Testament podróżny

Testament podróżny może być sporządzony wyjątkowo (jeśli nie jest możliwe sporządzenie testamentu zwykłego), podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym (np. w samolocie), przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Spadkodawca oświadcza w nim swoją wolę, wobec dowódcy statku lub jego zastępcy, w jednoczesnej obecności dwóch świadków.

W testamencie spadkodawca może postanowić, za życia, kto będzie dysponował jego majątkiem, po śmierci. Testament umożliwia więc zmianę porządku i kolejności dziedziczenia, ustanowionej w ustawie. W testamencie można powołać do dziedziczenia lub pozbawić możliwości otrzymania majątku przez osoby najbliższe, które dziedziczyłyby na mocy ustawy. Cały majątek może uzyskać nawet koleżanka lub kolega spadkodawcy, jeśli spadkodawca tego sobie życzy i zapisze taką wolę w testamencie.

Dowódca statku lub jego zastępca powinien spisać wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania oraz odczytać spadkodawcy. Następnie, spisany testament podróżny powinien zostać podpisany przez spadkodawcę, świadków oraz dowódcę statku lub jego zastępcę. Testament podróżny traci moc, z upływem 6 miesięcy, od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Testator może w każdej chwili odwołać lub zmienić testament, a nawet sporządzić nowy. Najważniejszą zasadą, przy interpretacji zapisów testamentowych, jest zapewnienie możliwie najpełniejszego urzeczywistnienia woli testatora.

Świadek testamentu ustnego:

Zarówno świadkiem, jak też osobą spisującą oświadczenie testatora w formie testamentu podróżnego nie mogą być następujące osoby:

• osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych np. osoba niepełnoletnia lub osoba, wobec której sąd orzekł taką niezdolność, ze względu na problemy psychiczne;
• osoba, która jest niewidoma, głucha lub niema;
• osoba, która nie może czytać lub pisać;
• osoba, która nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament;
• osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania;
• osoba, której w testamencie została przyznana jakaś korzyść;
• małżonek spadkodawcy;
• krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia np. syn, wnuk, zięć;
• osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.
  
  

Zachowek:

Osoba lub osoby, która na podstawie testamentu dziedzicz(ą) wszystko, może(gą) mieć obowiązek wydania najbliższej rodzinie testatora, czyli:

• jego dzieciom, wnukom, prawnukom,
• małżonkowi,
• rodzicom,

tzw. zachowku, czyli części udziału, jaki by otrzymali z majątku spadkodawcy, gdyby nie sporządził on testamentu. Zachowek wynosi połowę udziału, jaki przypadłby im z ustawy, gdyby nie było testamentu albo 2/3 udziału, jeśli są trwale niezdolni do pracy lub jeśli są małoletni. Jest wydany przez spadkobierców na wniosek osoby uprawnionej.

Rodzaje testamentów:

Istnieje kilka form testamentu:

• testament zwykły, spisany odręcznie przez spadkodawcę.
• testament notarialny, czyli wyjawiona przed notariuszem wola rozrządzenia na wypadek śmierci, która jest spisana przez notariusza i wydana w formie odpisu. Testament musi być spisany w formie notarialnej np. gdy zawiera rozrządzenie dotyczące nieruchomości.
• testament allograficzny, czyli wypowiedziany ustnie przez testatora w obecności dwóch świadków, przed: wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta, starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu lub gminy lub kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
• testament ustny, czyli ustne oświadczenie ostatniej woli, złożone przed trzema świadkami, w razie ryzyka rychłej śmierci lub gdy sporządzenie testamentu w zwykłej formie pisemnej jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.
• testament podróżny (czyli niniejszy wzór).
• testament wojskowy.

Co zawiera dokument?

Niniejszy wzór zawiera wszystkie oświadczenia, które można zawrzeć w testamencie:

• wydziedziczenie osób z najbliższej rodziny, które postępowały wobec testatora uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub dopuściły się względem niego albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci, lub uporczywie nie dopełniały względem niego obowiązków rodzinnych; uporczywe uchylały się od płacenia alimentów na rzecz spadkodawcy, stwierdzonych orzeczeniem sądu, ugodą lub umową; uporczywe uchylały się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.
• zapis konkretnych przedmiotów, wchodzących w skład majątku spadkowego, które będą wydane wskazanym osobom przez spadkobierców. Są to tak zwani zapisobiercy. Nie mają oni praw do spadku, tak jak spadkobiercy. Otrzymują oni tylko konkretne przedmioty z majątku testatora.
• polecenie wykonania czegoś przez spadkobiercę lub zapisobiercę albo polecenie zaprzestania jakiegoś działania (np. polecenie opieki nad starszą osobą w rodzinie, polecenie kontynuowania nauki, polecenie zaprzestania nadużywania alkoholu itd.). Polecenie jest rozrządzeniem testamentowym, które nie może wiązać się z elementem majątkowym spadku.
• wskazanie osób(y), które mogą dziedziczyć w razie, gdyby spadkobiercy powołani do dziedziczenia majątku testatora, na podstawie niniejszego testamentu, nie chcieli lub nie mogli dziedziczyć.
• Odwołanie wcześniejszych dyspozycji, dotyczących majątku po śmierci.
• Deklaracja o rozeznaniu wagi swoich czynów, o pozostaniu w pełni władz umysłowych, podczas sporządzania testamentu.

Jak korzystać z dokumentu?

Testament musi zostać wydrukowany albo przepisany na kartkę papieru. Musi być również podpisany przez dowódcę statku lub jego zastępcę, dwóch świadków oraz spadkodawcę. Tak sporządzony testament należy przechowywać wraz z ważnymi dokumentami.

Dobrze jest poinformować przed śmiercią bliskie osoby, o sporządzeniu testamentu podróżnego oraz miejscu jego przechowywania. Po śmierci spadkodawcy, w trakcie procedury nabycia spadku przed sądem lub poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem, należy wyjawić fakt sporządzenia przez spadkodawcę testamentu oraz dostarczyć jego egzemplarz sędziemu/notariuszowi.

Niniejszy dokument jest zgodny z nowelizacją przepisów prawa spadkowego, która wejdzie w życie 15 listopada 2023 r.

Podstawa prawna:

Możliwość sporządzenia testamentu podróżnego regulują przepisy art. 953 i nast. Kodeksu Cywilnego.

Ponadto, należy pamiętać, że zastosowanie mają przepisy obowiązujące w chwili śmierci testatora. Jeśli po jego śmierci, a przed przeprowadzeniem postępowania spadkowego, przepisy zmieniły się, należy nadal stosować regulacje poprzednio obowiązujące.

Jak edytować wzór:

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.