Umowa o dzieło

Umowa o dzieło to dokument, w ramach którego jedna strona (wykonawca) podejmuje się wykonania oznaczonego w niej dzieła np. pomalowania ścian budynku na kolor niebieski, wykonania rzeźby, stworzenia strony internetowej, wykonania fotografii ślubnych itd., za co przysługuje mu wynagrodzenie, a druga strona (zamawiający) ma obowiązek odebrać dzieło i zapłacić cenę. Jest to umowa rezultatu, co oznacza, że zmierza ona do osiągnięcia konkretnego efektu i uznaje się ją za wykonaną z chwilą jego osiągnięcia.

Czy wiesz, że...

Rezultat umowy o dzieło powinien mieć byt samoistny, obiektywnie osiągalny i pewny. Nie powinno być uznane za dzieło coś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na danym rynku rezultatów pracy. Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności autora.

Wykonanie dzieła najczęściej polega na:

• wytworzeniu rzeczy,
• zmianie rzeczy już istniejącej,
• naprawieniu rzeczy,
• przerobieniu rzeczy,
• uzupełnieniu albo rozbudowie rzeczy,
• połączeniu rzeczy z innymi rzeczami,
• dodaniu części składowych

Wykonawca tej umowy musi mieć pełną, niczym nieograniczoną swobodę w wykonaniu dzieła oraz posiadać szczególne cechy i uzdolnienia.

Elementy umowy:

Niniejszy projekt umowy zawiera następujące postanowienia tj.:

• strony umowy;
• przedmiot umowy;
• okres wykonania dzieła;
• kwotę wynagrodzenia;
• sposób wykonania dzieła;
• podpis stron.

Ponadto, umowa ta zawiera również szereg klauzul zabezpieczających, zarówno dla zamawiającego, jak też wykonawcy m.in.

• kara umowna za opóźnienie w wykonaniu dzieła przez Wykonawcę;
• klauzula o możliwości odstąpienia od umowy;
• klauzula o możliwości dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych, w razie znacznego opóźnienia;
• zaliczka na wydatki związane z realizacją dzieła;
• odsetki za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia;
• klauzula o możliwości odstąpienia od umowy w razie nieprawidłowości oświadczeń Wykonawcy;
• klauzula o przeniesieniu praw autorskich;
• klauzula dotycząca dochodzenia roszczeń wynikających z naruszenia praw autorskich przez osoby trzecie;
• klauzula o odpowiedzialności za nieprawidłowe wykonanie umowy;
• klauzula salwatoryjna, w przypadku gdy niektóre postanowienia umowy okażą się nieważne bądź bezskuteczne;
• klauzula o polubownym rozstrzyganiu sporów.
  
  

Umowa o dzieło a umowa o pracę:

Warto pamiętać, że nie należy pomylić umowy o pracę lub umowy zlecenie z umową o dzieło. Umowa o pracę i umowa zlecenia to umowy, od których odprowadzane są obowiązkowo składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Umowa o dzieło:

• nie wymaga odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe oraz ubezpieczenie zdrowotne (jedyny wyjątek to zawarcie umowy o dzieło z pracownikiem zamawiającego dzieło);
• nie podlega również minimalnej stawce wynagrodzenia albo minimalnej stawce godzinowej: strony mogą określić wysokość wynagrodzenia dowolnie. Umowa o pracę natomiast musi przewidywać wynagrodzenie zgodne ze stawką minimalnego wynagrodzenia;
• zamawiający nie jest odpowiedzialny za ryzyko gospodarcze, wykonywanego przez wykonawcę dzieła. W umowie o pracę, to pracodawca ponosi odpowiedzialność za ryzyko gospodarcze wykonywanej przez pracownika pracy;
• może być rozwiązana w każdym czasie. Nie ma przepisów obligujących strony do respektowania terminów wypowiedzenia czy zakazu wypowiedzenia bądź rozwiązania umowy w szczególnych sytuacjach życia wykonawcy tj. m.in. ciąży, urlopu macierzyńskiego. Umowa o pracę posiada szczegółowe wytyczne dotyczące terminów wypowiedzenia, możliwości wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę;
• nie przewiduje obowiązku konsultacji rozwiązania umowy, ze związkami zawodowymi. Umowa o pracę może taki wymóg konsultacyjny przewidywać.
  
  

Umowa o dzieło a umowy starannego działania:

Umowę o dzieło łączy z cywilnoprawnymi umowami starannego działania (umowa zlecenie i umowa o świadczenie usług) zobowiązanie do wykonania pewnej, szeroko rozumianej pracy (dzieła, pracy, zlecenia lub usługi), a różni kwestia zasadnicza: przedmiot umowy, co można rozumieć jako cechy składowe tej szeroko rozumianej pracy. Ich pomylenie może okazać się kosztowne dla beneficjenta tej pracy, z punktu widzenia podatkowego, ubezpieczeniowego, a nawet karno-skarbowego.

• Umowa o dzieło: Przedmiotem umowy o dzieło są czynności dające konkretny, namacalny rezultat – zarówno materialne, np. wykonanie stołu czy krzeseł, jak i niematerialne, np. zaprojektowanie strony internetowej. Mogą one polegać na wytworzeniu rzeczy nowej, zmianie lub naprawieniu rzeczy już istniejącej. Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności autora. Nie może polegać na wykonywaniu stosunkowo prostych i powtarzalnych czynności. Umowa o dzieło zmierza do osiągnięcia konkretnego efektu - jego osiągnięcie oznacza wykonanie umowy. Wynagrodzenie jest więc pochodną osiągniętego rezultatu w postaci wykonanego dzieła, a nie liczby przepracowanych godzin. Kryterium odróżnienia umowy o dzieło jest zdatność rezultatu materialnego poddania się sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2000 r., sygn. akt IV CKN 152/00).
  
  
• Umowy starannego działania: O ile pomylenie umowy o dzieło z umowami starannego działania może okazać się kosztowne dla beneficjenta tych umów, o tyle pomylenie umowy zlecenia z umową o świadczenie usług nie pociąga za sobą w praktyce żadnych negatywnych konsekwencji. Umowa zlecenie może być stosowania zamiennie z umową o świadczenie usług: pod względem uregulowań prawnych, wymagań formalnych, składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, świadczeń podatkowych, są one takie same. Wobec tego, urzędy podatkowe i ubezpieczeniowe nie kwestionują zasadności zawarcia jednej z nich. Również przedmiot tych umów jest podobny: wykonywanie z należytą starannością pewnych, powtarzających się, cyklicznych usług/zleceń. Przykłady usług to np. usługa sprzątania, usługa hydrauliczna, usługa budowlana, usługa doradcza itd. Przykłady zleceń to m.in. rozdawanie ulotek, przeprowadzanie ankiet telefonicznych itd. Zleceniobiorca/Usługodawca nie ponosi odpowiedzialności za brak osiągnięcia określonego rezultatu w wyznaczonym czasie, jeśli wykonuje zlecenie w sposób staranny. Wykonanie umowy nastąpi już wówczas, gdy zleceniobiorca/usługodawca dochował należytej staranności.

Jak korzystać z dokumentu?

Wszystkie postanowienia umowy powinny być jasne dla obu stron umowy.

Umowa o dzieło może być zawarta w każdej formie: na piśmie i przekazana osobiście lub wysłana pocztą tradycyjną, za pomocą e-maila z podpisem elektronicznym, za pomocą e-maila bez podpisu elektronicznego, za pomocą sms, za pomocą innego komunikatora elektronicznego lub innej aplikacji itd. Sporządzenie umowy w formie pisemnej jest bezpieczniejsze ze względu na wartość dowodową, jaką ma umowa pisemna.

W celu zachowania formy pisemnej należy wydrukować umowę i opatrzyć ją odręcznymi podpisami obu stron. Następnie, każda ze stron powinna otrzymać egzemplarz umowy, na której złożono odręczne podpisy. W celu zachowania formy elektronicznej, wystarczy wysłać przygotowany dokument w formie elektronicznej drugiej stronie umowy. Druga strona, jeśli nie zgadza się z zawarciem umowy, powinna natychmiast wyrazić swój sprzeciw, w tej samej formie, w jakiej otrzymała umowę albo też potwierdzić chęć jej zawarcia.

W razie, gdyby ZUS dopatrzył się nadużycia umowy o dzieło, w przypadku, gdy dowody przez niego zgromadzone świadczą o konieczności istnienia umowy o pracę lub umowy zlecenie, to zamawiający (pracodawca) powinien wówczas wykazać cywilnoprawny charakter wykonywanej pracy tj. wykazać, że umowa o pracę w danym przypadku nie była wymagana.

Przedsiębiorcy mają obowiązek wysyłania zgłoszenia na druku ZUS RUD (załącznik nr 24 do rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2032, ze zm.), w którym należy podać informacje o stronach umowy o dzieło oraz szczegółach umowy/umów: przedmiot umowy i okres, na jaki ją zawarto. Obowiązek informowania ma objąć tylko umowy zawierane od 2021 r. Wniosek można złożyć pocztą bądź za pośrednictwem konta PUE ZUS.

Podstawa prawna:

Umowa o dzieło jest uregulowana w art. 627 i następnych Kodeksu Cywilnego.

Jak edytować wzór:

Wypełnij formularz. Dokument jest redagowany na Twoich oczach w miarę podawania odpowiedzi.

Po zakończeniu, otrzymujesz go w formacie Word i PDF. Możesz go edytować i wykorzystać ponownie.